RECICLAR: Crónicas da cinza

A historia dos migrantes galegos que chegaron a América para navegar en barcos, para alimentar caldeiras, para descargar fardos, ou para construir e dirixir sindicatos nos que se agrupaban traballadores portuarios e marítimos, segue a ser unha sorte de dilema historiográfico, agochada, como semella, no seo dunha interpretación heroica ou patriótica da migración americana. Ao cabo, porque o Atlántico non deixa de ser un elemento retórico que aparece en multitude de historias e análises migratorias, pero que, en realidade, é un permanente descoñecido. E iso porque, en realidade, aínda descoñecemos moitos dos elementos vinculados a ese océano, sobre todo un que resulta fundamental: o seu protagonismo na vida das persoas e das sociedades. O que aquí aparece non é outra cousa que a historia dos individuos que o percorreron, que o padeceron e que souberon organizarse a cabalo das súas ondas.