A Terra de Soneira no corazón da Costa da Morte

Xosé Mª Lema Suárez (Bamiro-Vimianzo 1950) é doutor en Historia de Arte e foi catedrático de ensino secundario. Membro correspondente da RAG (2002), é autor de publicacións de temática diversa (historia, historia da arte, etnografía, lexicografía e onomástica) en forma de artigos en revistas, prensa e en libros coma: «Bamiro. Un estudio do hábitat rural galego» (1977, Pedrón de Ouro de Etnografía 1976); «Lingua Galega 1º (FP-1)» (1982); «Historia do C.D. Baio e da Liga da Costa» (1989); «A Arte Relixiosa na Terra de Soneira» (Premio Losada Diéguez de Investigación 1993); «Un novo documento de D. Juan Antonio Posse: a "Plática Tercera (1838)"» (1998). En solitario ou en colaboración publicou: «O castelo de Vimianzo e os Moscoso de Altamira» (1998), «Arquitectura megalítica da Costa da Morte» (1999), «Os mellores pazos da Costa da Morte» (2001), «Os faros da Costa da Morte» (2001), «O conxunto etnográfico dos batáns e muíños do Mosquetín» (2007), «Onomástica histórica dunha parroquia galega: "Berdoias (1607-2000)"» (2006), «O hórreo atlántico ou fisterrán» (2010), «A Terra de Soneira, no corazón da Costa da Morte» (Xerais, 2010), «Iconografía xacobea nas igrexas e santuarios da Costa da Morte» (2011), «Os cruceiros máis sobranceiros da Costa da Morte» (2012). É coautor dos dicionarios de Edicións Xerais de Galicia: «Dicionario Xerais da Lingua» (1985), «Pequeno Dicionario Xerais» (1989), «Gran Dicionario Xerais» (2000) e do «Diccionario dos Nomes Galegos» (1992), dirixido por Ferro Ruibal. Foi recoñecido co Premio Reimóndez Portela 2010 por varios artigos a prol da lingua galega. Como narrador publicou «Costa do Solpor (Xerais Narrativa 2013), Premio da Crítica Galicia de creación literaria 2014, e «Costa do Solpor. O regreso da Illa do Tesouro» (Xerais Fóra de Xogo 2017).

Domínguez Rial, Evaristo (Gándara, Zas, A Coruña, 1956) estudou Maxisterio (1978) na Coruña e Xeografía e Historia na Universidade de Santiago (USC), onde se licenciou en 1982, ano en que defendeu a súa tese de licenciatura. Formou parte do equipo que redactou os programas de CC.SS. do Ciclo Medio da EXB, na reforma previa á entrada en vigor da LOXSE. Redactou varias voces para a Gran Enciclopedia Gallega (Terra de Soneira, Comarca do Xallas, etc.) e publicou artigos de divulgación en La Voz de Galicia e Diario de Bergantiños. Tamén realizou traballos de investigación sobre os concellos de Zas (O Concello de Zas, na terra de Soneira) e Coristanco e impartiu charlas para o CEFORE (Centro de Formación e Recursos, para o formación do profesorado). Así mesmo colaborou no proxecto da USC "Conservación e revalorización socicultural do Patrimonio Megalítico da Costa da Morte" (2001-2004) dirixido por Rodríguez Casal. No 2010 publicou en colaboración con autores da zona " A terra de Soneira, no corazón da Costa da Morte". No ano 2012 vén de publicar en Cadernos de Fraseoloxía Galega, 13 un total de 600 frases e expresións propias de Coristanco e Carballo, xunto cuns 2.400 ditos e refráns recollidos na zona. Ten recompiladas e pendentes de publicación preto de 4.000 cantigas populares recollidas no concello de Coristanco. Na actualidade é profesor no CEIP de Bormoio-Agualada (Coristanco)